Bu günün getdikcə böyüyən rəqəmsal əlaqə dünyasında Süni İntellekt (AI) ətrafında səs-küy çox vaxt şəxsi məlumatların məxfiliyi ilə bağlı narahatlıqları artırır. Məsələn, süni intellekt tərəfindən dəstəklənən kiberhücum sizin düymə vuruşlarınızı dinləyə və onlardan parollarınızı öyrənə bilməsi xəbəri sürətlə yayıldı. Bütün təlaşın ortasında bir sual qalır: AI-nın şəxsi məlumatlarımızda virtual barmaq ucları varmı? Gəlin buna baxaq.
Süni intellekt aspektinə keçməzdən əvvəl şəxsi məlumatlar dedikdə nəyi nəzərdə tutduğumuzu aydınlaşdıraq. Bu, internetdə gəzərkən, tətbiqlərdən istifadə edərkən və onlayn qarşılıqlı əlaqədə olduğunuz zaman buraxdığınız rəqəmsal izlərdir. Bu dataya adınız, e-poçtunuz, məkanınız, alış-veriş tərcihləriniz və s. daxil ola bilər. O, onlayn kukilərdə saxlanıla bilər.
Süni intellekt, insanların təkbaşına müəyyən etməkdə çətinlik çəkə biləcəyi böyük həcmli məlumatlardan nümunələr və fikirlər çıxarmaqda üstündür. Təsəvvür edin ki, siz milyonlarla kitabı olan bir kitabxanadasınız və zövqünüzə uyğun birini (və ya bəlkə də onların tam siyahısını!) tapmaq istəyirsiniz. İnsanların bunu etmək üçün istər-istəməz uzun vaxt tələb etdiyi halda, AI başlıqları və xülasələri tez bir zamanda skan edərək düzgün kitab(lar)ı tapmağınıza kömək edə bilər. Bunun səbəbi, süni intellektin böyük həcmdə məlumatı bir insandan daha sürətli emal edə bilməsidir.
İndi gəlin böyük sualı həll edək: AI şəxsi məlumatlarınızı oğurlayırmı? Qısa cavab yox — AI özü məlumatları oğurlamır. Bununla belə, süni intellekt sistemləri öyrənmək və proqnoz vermək üçün məlumatlara güvənir. Burada işlər maraqlı olur. Süni intellekt məlumatları təhlil edərkən, effektiv olması üçün çox şey lazımdır. Bəzən bu məlumatlara şəxsi məlumatlar daxildir.
Bununla belə, OpenAI (ChatGPT və DALL•E kimi kütləvi proqramların sahibi) reklam və ya marketinq məqsədləri üçün sizin şəxsi “məzmununuzu” paylaşmadıqlarını iddia edir. Əksər AI şirkətləri məlumatlarınızı marketinq məqsədləri üçün birbaşa istifadə etmədiklərini iddia etsə də, məlumat pozuntusu baş verərsə, bütün məlumatlar asanlıqla sızdırıla bilər.
Qeyd: Sadalananlar (Bard, ChatGPT… və s.) kimi tətbiqlərə hər hansı həssas məlumatın daxil edilməməsi hələ də vacibdir, çünki bu proqramların yaradıcıları ümumiyyətlə bütün daxiletmələrə baxa bilirlər.
Müasir süni intellektlə idarə olunan xidmətlər sizə məlumatlarınız üzərində daha çox nəzarət imkanı verir. Siz məxfilik parametrlərini düzəldə, məlumatları silə və ya hətta müəyyən məlumat toplama təcrübələrindən imtina edə bilərsiniz. Texnologiya şirkətləri məlumatlarınızı necə istifadə etdiklərinə dair getdikcə daha şəffaf olur və onları idarə etmək üçün alətlər təklif edirlər.
Məsələn, ChatGPT-ın məlumatlarınızın öyrədilib-öyrənilməməsini seçmək üçün aşağıda gördüyünüz parametri var.
Unutmayın ki, süni intellekt insanların məhsuludır. Bizim tərəfimizdən hazırlanmış, proqramlaşdırılmış və yönləndirilmişdir. Süni intellekt məlumatları emal edə bilsə də, onun şəxsi motivləri və ya niyyətləri yoxdur. O, məlumatlarınızı “istəmir”; adətən daha yaxşı xidmətlər təklif etmək üçün onu emal edir.
AI özü məlumatlarınızı oğurlamır; onlayn təcrübənizi artırmaq üçün hazırlanmış bir vasitədir. Məsuliyyət məlumatlarınızı etik, təhlükəsiz və şəffaf şəkildə idarə etmək üçün süni intellektdən istifadə edən şirkətlərin üzərinə düşür. Bu, hal-hazırda əksər şirkətlərə (bank xidmətləri, sosial media və s.) etibar etdiyimiz ümumi etibar faktorudur.
Ümid edirəm ki, bunu bir şəkildə faydalı tapdınız!
Mənbə:
https://aiamplified.medium.com/does-ai-steal-my-personal-data-4f7eac86f3bd
https://www.lifewire.com/how-ai-may-soon-help-hackers-steal-your-information-5186226
Müəllif: İlkin Babayev
Comments
Add comment